Prezydent w dniu 19 sierpnia br. podpisał ustawę o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw, która wprowadziła szereg istotnych zmian w postępowaniu karnym. Dość wspomnieć, że podpisana właśnie nowelizacja wprowadza zmiany do ponad 100 przepisów Kodeksu postępowania karnego, jak również Kodeksu karnego wykonawczego, Kodeksu karnego skarbowego czy Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia. Nowe przepisy wydłużają choćby termin do cofnięcia wniosku o ściganie – cofnięte takiego wniosku będzie możliwe aż do zamknięcia przewodu sądowego na pierwszej rozprawie, zaś zgodę na takie cofnięcie będzie musiał wyrazić zarówno Sąd jak i obecny na sali oskarżyciel publiczny. Co ważne, w sytuacji, gdy prokurator po raz drugi wyda postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania lub jego umorzeniu, pokrzywdzony będzie mógł zaskarżyć takie rozstrzygnięcie do prokuratora nadrzędnego. Z kolei w razie wniesienia subsydiarnego aktu oskarżenia, Sądy będą musiały zawiadomić o tym fakcie innych znanych pokrzywdzonych. Istotną zmianą jest też zobowiązanie Sądów do sporządzania uzasadnień rozstrzygnięć na specjalnie przygotowanych formularzach. Swoistą nowością jest też możliwość odstąpienia przez Sąd od ogłoszenia orzeczenia na posiedzeniu jawnym w sytuacji, jeżeli na ogłoszenie nikt się nie stawił. Omawiając najważniejsze zmiany należy wspomnieć również o tym, że na mocy nowych przepisów Sądy będą mogły przeprowadzić czynności procesowe pomimo nieobecności należycie zawiadomionej strony, o ile stawi się jej obrońca lub pełnomocnik. Nowe przepisy wprowadzają tez instytucję prekluzji dowodowej, która ma polegać na tym, że wnioski dowodowe w sprawie będzie można składać tylko w ściśle określonym terminie, po którego upływie kolejne wnioski będą oddalane. Z kolei w postępowaniach, w których występuje wielu pokrzywdzonych, wobec których sprawca postępował z tożsamy lub zbliżony sposób, będzie można odstąpić od przesłuchiwania wszystkich pokrzywdzonych w charakterze świadka, o ile nie jest to niezbędne dla dokonania prawidłowych ustaleń faktycznych. Nowe regulacje wprowadzają również zasadę, zgodnie z którą protokoły i dokumenty będą odczytywane wyłącznie na wniosek strony, która nie miała możliwości zapoznać się z nimi albo gdy sam Sąd uzna to za niezbędne. W przeciwnym razie zostaną one z mocy prawa uznane za ujawnione i nie trzeba będzie wymieniać ich w treści protokołu. Wydłużeniu ulegnie termin, na jaki rozprawa może zostać przerwana – z 35 do 42 dni. Sądy zyskają też możliwość sporządzenia uzasadnienia do wyroku po upływie 14 dni za zgodą prezesa sądu, nie tylko, gdy sprawa jest zawiła, ale też gdy zachodzi inna ważna przyczyna. Ważną zmianą jest też wprowadzenie możliwości skazania w postępowaniu odwoławczym osoby, w stosunku do której Sąd I instancji warunkowo umorzył postępowanie. Sąd odwoławczy będzie mógł również wymierzyć karę dożywotniego pozbawienia wolności wobec oskarżonego, w stosunku do którego takiej kary dotychczas nie orzeczono. Omówione zmiany w przeważającej mierze wejdą w życie po upływie 30 dni od dnia ich ogłoszenia.