Ustawa z dnia 22 czerwca 2017 r. o zmianie ustawy o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej, która niedawno została podpisana przez Prezydenta rozszerza krąg obiektów, którym jednostki samorządu terytorialnego nie będą mogły nadać nazw promujących komunizm czy inny ustrój totalitarny. Dotychczas zakaz taki obejmował jedynie nazwy budowli, obiektów oraz urządzeń użyteczności publicznej, w tym także dróg czy ulic. Po wejściu w życie nowelizacji zakaz nadawania tego typu nazw obejmie też szkoły, szpitale, instytucje kultury, osiedla oraz pomniki. Opisywana ustawa wprowadza również mechanizmy prawne, które pozwolą na pozbycie się z przestrzeni publicznej nazw gloryfikujących totalitaryzm. Co ważne, w myśl przepisów przejściowych ustawy, samorządy będą miały 12 miesięcy (licząc od dnia wejścia ustawy w życie) na dokonanie odpowiednich zmian w nazewnictwie czy usunięcie pomników. Proceduralne zabezpieczenie postanowień ustawy wyraża się w rozszerzeniu kompetencji wojewodów, w których gestii będzie wydawanie decyzji dotyczących usunięcia pomników. Przy czym warunkiem wydania takiej decyzji będzie pozytywna opinia Instytutu Pamięci Narodowej. Co ciekawe, w sytuacji, gdy właściciel albo użytkownik wieczysty nieruchomości, na której posadowiony był pomnik, nie uczestniczył w procedurze jego wzniesienia, Skarb Państwa zwróci mu ze środków budżetowych koszty usunięcia takiego pomnika. Warto zaznaczyć, że ustawa przewiduje też pewne wyłączenia od zakazu, które dotyczą pomników: niewystawionych na widok publiczny, znajdujących się na terenie cmentarzy albo innych miejsc spoczynku, wystawionych na widok publiczny w ramach działalności artystycznej, edukacyjnej, kolekcjonerskiej, naukowej lub o podobnym charakterze, w celu innym niż propagowanie ustroju totalitarnego, wpisanych do rejestru zabytków samodzielnie albo jako część większej całości. Opisywana ustawa wchodzi w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia.