Kiedy można wycofać się z uznania ojcostwa? Ważny wyrok SN - Adwokat Łukasz Bielawa - Szczecin

91 820 54 11 505 10 11 23 kancelaria@adwokat-bielawa.pl

Aktualności

Adwokat Łukasz Bielawa

Kiedy można wycofać się z uznania ojcostwa? Ważny wyrok SN

17 maja 2017

Kiedy można wycofać się z uznania ojcostwa? Ważny wyrok SN

W dniu 12 maja 2017 r., w sprawie o sygn. akt  III CSK 196/16 Sąd Najwyższy wydał wyrok, w którym jasno wskazał, że jedynie w ciągu pół roku od dnia, gdy mężczyzna powziął informację, że dziecko od niego nie pochodzi, może on wystąpić z powództwem o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa. Upływ tego terminu będzie zaś równoznaczny z utratą możliwości skutecznego wycofania się z uznania ojcostwa. W niniejszej sprawie Krzysztof K. przed krakowskim urzędem stanu cywilnego uznał za swoje dziecko Eryka K. Sąd orzekający w sprawie, w oparciu o art. 58 kc zarzucił mężczyźnie, że działał on wyłącznie w celu obejścia prawa. Krzysztofowi K. zależało bowiem jedynie na nadaniu chłopcu swojego nazwiska, przy czym wątpliwości nie budziło, iż tak naprawdę chłopiec nie jest jego synem. Krzysztof K. wystąpił z żądaniem ewentualnym o ustalenie nieistnienia uznania dziecka. Jego zdaniem stosunek prawny ojcostwa nie został tutaj w ogóle nawiązany. Sąd I instancji powziął wiadomość, że między tymi samymi stronami toczyło się wcześniej inne postepowanie sądowe, w którym powód domagał się stwierdzenia, że złożone przez niego oświadczenie o uznaniu Eryka K. jest bezskuteczne jako że dziecko od niego nie pochodziło.  W tamtym postepowaniu mężczyzna domagał się również ustalenia, że uchylił się od skutków ustalenia ojcostwa w sposób skuteczny, ewentualnie o ustalanie, że oświadczenie o uznaniu ojcostwa jest nieważne. Krzyszof K. przekonywał Sąd, iż sądził, że skutkiem uznania będzie wyłącznie nadanie dziecku swojego nazwiska, nie posiadał nadto woli uznania ojcostwa. Wskazał również, że podstępnie wprowadzono go w błąd co do obejścia przepisów dotyczących przysposobienia. Sąd uznał za niewiarygodne wyjaśnienia mężczyzny, tym bardziej, że w toku postępowania ustalono, że Krzysztof K. kilkakrotnie udawał się do USC, gdzie rozmawiał z urzędnikiem na temat uznania ojcostwa, jak też podpisał oświadczenie, w którym przyznał, że zrozumial różnicę pomiędzy przysposobieniem a uznaniem ojcostwa. W obliczu powyższego Sąd wówczas oddalił powództwo. Sąd Rejonowy orzekający w niedawnej sprawie, porównał wyżej opisane ustalenia z aktualnymi stanowiskami stron, wnioskując, że w obu roszczeniach mężczyzny chodzi o to samo - czego nie zmienia nawet fakt, że przywołał on inną podstawę prawną. W związku z tym Sąd odrzucił jego pozew. Skargę na wskazane rozstrzygnięcie wniósł powód. Sąd II instancji zauważył, że istotą żądania Krzysztofa K. było usunięcie z obrotu prawnego oświadczenia o uznaniu dziecka. Zdaniem Sądu przywołana przez mężczyznę kwalifikacja prawna, tj. art. 189 kc oraz 58 kc zmierzała do obejścia ograniczeń z art. 78  § 1 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego. Przepis ten stanowi, że: "mężczyzna, który uznał ojcostwo, może wytoczyć powództwo o ustalenie bezskuteczności uznania w terminie sześciu miesięcy od dnia, w którym dowiedział się, że dziecko od niego nie pochodzi W razie uznania ojcostwa przed urodzeniem się dziecka już poczętego bieg tego terminu nie może rozpocząć się przed urodzeniem się dziecka". W opinii Sądu Okręgowego powód nie miał zatem możliwości żądania nieważności uznania ojcostwa, a jedynie uznania bezskuteczności. Skargę kasacyjną od powyższego rozstrzygnięcia złożył powód, domagając się uchylenia zaskarżonego postanowienia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania. Obecny na rozprawie przed SN Prokurator Krajowy Wojciech Kasztelan zauważył, że choć problem uznania ojcostwa zamiast nadania dziecku nazwiska występuje rzadko, to jednak jest ważny dla nauki prawa oraz praktyki. Podkreślił, że oczywista w sprawie jest tożsamość stron oraz cel roszczenia, jakim było zakwestionowanie uznania ojcostwa. Zdaniem Prokuratora Krajowego Sąd słusznie oddalił roszczenie. Do stanowiska tego przychylił się również SN. Sędzia sprawozdawca Paweł Grzegorczyk tak wypowiedział się o sprawie: ,,jeśli domagamy się ustalenia nieistnienia stosunku prawnego, opartego na pewnym zdarzeniu prawnym, to nie zmienia to faktu, że jest to powództwo o ustalenie nieistnienia stosunku. W tej sprawie w dwóch postępowaniach powód domagał się nieistnienia stosunku prawnego ojcostwa. Z tym, że w pierwszej sprawie oparł żądanie na tym, że oświadczenie o uznaniu było nieważne, a w drugiej - na tym, że do uznania w ogóle nie doszło. Tego typu różnica w zakresie przesłanki ustalenia negatywnego nie ma znaczenia co do tożsamości roszczeń, gdyż w obu sprawach mieliśmy do czynienia z powództwem o ustalenie nieistnienia tego samego stosunku prawnego ojcostwa, a więc zachodziła powaga rzeczy osądzonej".

Konieczność doręczenia decyzji administracyjnej każdemu z małżonków oddzielnie

5 maja 2023

Co do zasady w społeczeństwie panuje przekonanie, iż działania jednego małżonka wywołują skutek również odnośnie do drugiego z nich. Wskazać jednak należy, że o ile taka sytuacja może mieć miejsce na gruncie prawa cywilnego, o tyle nie ma zastosowania w toku postępowania administracyjnego. W postępowaniu administracyjnym stronami są poszczególni małżonkowie jako...

Dodatkowe uprawnienie pracownika

25 kwietnia 2023

Z dniem 26 kwietnia 2023 r. wejdzie w życie nowelizacja Kodeksu pracy, na mocy której zostanie dodany art. 1481. Zgodnie z tym przepisem pracownikowi w ciągu roku kalendarzowego przysługiwać będzie zwolnienie od pracy z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeżeli niezbędna będzie natychmiastowa obecność pracownika....

Nowe przestępstwa w Kodeksie karnym

3 kwietnia 2023

Nowelizacja Kodeksu karnego wprowadziła dwa nowe przestępstwa przeciwko działalności instytucji państwowych oraz samorządu terytorialnego. Zostały one uregulowane w art. 223a oraz art. 223b k.k. i są ściśle związane z ochroną funkcjonariuszy publicznych. W art. 223a k.k. zostało uregulowane przestępstwo publicznego nawoływania do udostępnienia informacji dotyczących życia prywatnego funkcjonariusza organu powołanego do...

Praca zdalna uregulowana w Kodeksie pracy

23 lutego 2023

Wraz z najnowszą nowelizacją Kodeksu pracy została uregulowana kwestia pracy zdalnej. Obecnie, zgodnie z przepisami, praca może być wykonywana nie tylko w zakładzie pracy, lecz również poza nim, a dokładnie "w miejscu wskazanym przez pracownika i każdorazowo uzgodnionym z pracodawcą". Mowa tu więc nie tylko o miejscu zamieszkania pracownika, lecz...

Błędy w postępowaniu karnym a naruszenie dóbr osobistych

18 września 2020

W dniu  23 czerwca 2020 r. Sąd Najwyższy wydał interesujące postanowienie w sprawie o sygn. akt  II CSK 40/20. Wskazał w nim mianowicie, iż ewentualne nieprawidłowości, jakie miały miejsce na etapie postępowania karnego nie mogą być uznane za naruszenia dóbr osobistych. Czego dotyczyła sprawa? Otóż pewien mężczyzna domagał się, aby...

Wzory dokumentów

Przykładowe pisma autorstwa naszej Kancelarii. Wzory pozwów o rozwód oraz alimenty, a także wzór oświadczenia o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania.

 

Profesjonalne i rzetelne podejście do każdej prowadzonej sprawy. Skontaktuj się ze mną